10 min Kiedy używać „have”, a kiedy „has”? Przewodnik po jednym z najważniejszych czasowników w języku angielskim
- Jak rozpoznać, kiedy użyć „have”, a kiedy „has”?
- Czym różni się „have” od „has” w zdaniach twierdzących?
- Jak używać „have” i „has” w zdaniach przeczących w czasie Present Simple?
- Jak tworzyć pytania z „have” i „has” w czasie Present Simple?
- Kiedy używamy „have” w czasie Present Continuous?
- Czym różni się „have” jako czasownik główny od „have” jako czasownika posiłkowego?
- Jak wygląda odmiana „have” w czasie przeszłym?
- Kiedy używamy „have” w czasie Present Perfect?
- Jakie są różnice między „have” w czasie Present Perfect a Past Perfect?
- Jakie konstrukcje występują z „have” w czasie przyszłym?
- Kiedy używamy „have” w czasie Present Perfect Continuous?
- Jak używa się „have got” i czym różni się od „have”?
- Tabela porównawcza „have” i „has” w różnych czasach gramatycznych
- Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie!
- „Have” i „has” to ten sam czasownik w różnych formach, których użycie zależy od osoby i liczby; w 3. osobie liczby pojedynczej w czasie Present Simple stosujemy „has”, w pozostałych osobach „have”.
- Czasownik „have” występuje nie tylko w funkcji pełnego czasownika (np. „have breakfast”), lecz także jako czasownik posiłkowy w konstrukcjach gramatycznych, takich jak Present Perfect („have had”) czy Past Perfect („had had”).
- W czasie przyszłym używa się konstrukcji „will have”, a w pytaniach oraz przeczeniach w Present Simple pojawiają się „do/does” lub „don’t/doesn’t” jako operatorzy.
Czasownik have jest jednym z najczęściej używanych słów w języku angielskim i występuje zarówno w funkcji czasownika głównego, jak i czasownika posiłkowego. Oznacza między innymi posiadanie, doświadczanie stanów lub wykonywanie określonych czynności, a także pełni rolę pomocniczą w konstrukcjach czasów złożonych, takich jak Present Perfect czy Past Perfect. Więcej na temat tego niezwykle ważnego w języku angielskim czasownika, znajdziesz w tym artykule!
Jak rozpoznać, kiedy użyć „have”, a kiedy „has”?
„Have” stosujemy w liczbie pojedynczej i mnogiej, natomiast „has” pojawia się wyłącznie przy trzeciej osobie liczby pojedynczej w czasie teraźniejszym, czyli z zaimkami he, she, it. Oto najprostsza zasada:
- I have, you have, we have, they have
- He has, she has, it has
Przykłady użycia:
- I have a new book.
- She has a cute puppy.
- They have a big house.
Warto zapamiętać, że w czasie Present Simple forma czasownika zmienia się w zależności od podmiotu, co jest typowe dla angielskiej odmiany czasownika.
Czym różni się „have” od „has” w zdaniach twierdzących?
Jak już wspomnieliśmy, w zdaniach twierdzących stosujemy „have” lub „has” zależnie od osoby, o której mówimy. Przykłady:
- He has a beautiful dream.
- Parents have enough time.
- They have a good time.
Jak używać „have” i „has” w zdaniach przeczących w czasie Present Simple?
W czasie Present Simple przeczenia tworzy się za pomocą operatora do lub does w połączeniu z formą podstawową czasownika, czyli zawsze używamy „have”, nawet przy trzeciej osobie liczby pojedynczej. Przykłady:
- They don’t have a car.
- She doesn’t have a big house.
- He doesn’t have a cute puppy.
Jak tworzyć pytania z „have” i „has” w czasie Present Simple?
W zdaniach pytających w czasie teraźniejszym prostym również używamy operatorów do lub does. Oto kilka przykładów:
- Do you have any questions?
- Does she have a new book?
- Does it have any problems?
W pytaniach również obowiązuje forma podstawowa have, niezależnie od osoby. Przykład:
- Does he have a good time?
Kiedy używamy „have” w czasie Present Continuous?
Czas Present Continuous w języku angielskim stosujemy, aby mówić o czynnościach, które dzieją się w tej chwili lub w okresie tymczasowym, trwającym wokół momentu mówienia. Czasownik have również może w tym czasie przybierać formę ciągłą, o ile nie wyraża stanu, lecz czynność.
Zdanie: They are having a heated argument right now doskonale pokazuje, jak have zmienia swoje znaczenie w czasie Present Continuous. W tym przypadku nie chodzi o posiadanie, lecz o przeżywanie, prowadzenie lub wykonywanie jakiejś aktywności. Konstrukcja „are having” wskazuje, że kłótnia trwa w tej chwili, co jest zgodne z zasadami, które obejmuje gramatyka angielska.
Warto wiedzieć, że sam czasownik have, w znaczeniu „posiadać”, nie występuje w formie ciągłej, ponieważ odnosi się do stanu, a nie do czynności. Nie powiemy więc They are having a big house, ale raczej They have a big house. Natomiast w sytuacjach tymczasowych i zaplanowanych użycie czasu Present Continuous jest jak najbardziej poprawne, co widać w zdaniach:
- I am having a lot of meetings this week.
- She is having a lot of trouble finishing her new book.
- They are having a lot of fun with their cute puppy.
Czym różni się „have” jako czasownik główny od „have” jako czasownika posiłkowego?
Czasownik have może pełnić funkcję czasownika głównego, oznaczając np. posiadanie przedmiotu, odczuwanie emocji, a także bycie uczestnikiem określonych czynności, takich jak:
- have breakfast
- have a good time
- have a beautiful dream
Jednak w konstrukcjach czasów złożonych, takich jak Present Perfect, Past Perfect czy Future Perfect, have działa jako czasownik posiłkowy. Pomaga wtedy utworzyć formę gramatyczną, sygnalizującą dokonanie czynności przed określonym momentem. Przykłady:
- I have seen that movie. (Present Perfect)
- She had finished her work before noon. (Past Perfect)
- They will have left by tomorrow. (Future Perfect)
W takich konstrukcjach ważna jest znajomość form Past Participle czasowników, czyli tzw. trzeciej formy w odmianie czasownika.
Jak wygląda odmiana „have” w czasie przeszłym?
W czasie przeszłym, czyli Past Simple, zarówno dla liczby pojedynczej, jak i mnogiej stosuje się formę had. Nie występuje tutaj różnica między osobami. Przykłady:
- They had a big house.
- He had a new book.
- I had a beautiful dream.
W przeczeniach pojawia się didn’t have, a nie hadn’t, jeśli mówimy o czasie Past Simple:
- She didn’t have a good time.
- They didn’t have enough time.
Natomiast hadn’t stosuje się w czasie Past Perfect, czyli do wyrażenia czynności dokonanej przed inną przeszłą czynnością.
Kiedy używamy „have” w czasie Present Perfect?
W czasie Present Perfect czasownik have pełni funkcję pomocniczą i łączy się z formą Past Participle czasownika głównego. Oto kilka przykładów:
- I have seen this movie before.
- She has finished her homework.
- They have lived here for five years.
W tym czasie ważne jest, by pamiętać o różnicy między have a has:
- I have, you have, we have, they have
- He has, she has, it has
Jakie są różnice między „have” w czasie Present Perfect a Past Perfect?
- W Present Perfect mówimy o czynnościach, które wydarzyły się w przeszłości, ale mają wpływ na teraźniejszość:
She has lost her keys. (Nie może teraz wejść do domu.)
- W Past Perfect opisujemy czynność zakończoną przed innym wydarzeniem w przeszłości:
She had lost her keys before she arrived home.
Jakie konstrukcje występują z „have” w czasie przyszłym?
W czasie przyszłym używa się will have do wyrażenia czynności, które zostaną zakończone przed określonym momentem w przyszłości. Oto kilka przykładów:
- They will have finished the work by tomorrow.
- She will have read the new book before the meeting.
Kiedy używamy „have” w czasie Present Perfect Continuous?
Czas Present Perfect Continuous w języku angielskim wykorzystujemy, aby mówić o czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają do chwili obecnej lub właśnie się zakończyły, przy czym chcemy podkreślić ich ciągłość, a nie tylko fakt dokonania. Have oraz has pełnią w tym czasie funkcję czasownika posiłkowego (tzw. auxiliary verb) i łączą się z formą been oraz czasownikiem z końcówką -ing.
Na przykład zdanie They have been having breakfast for half an hour oznacza, że jedzą śniadanie od pół godziny i nadal je kontynuują lub właśnie kończą. W tym czasie używamy formy have been z osobami: I, you, we, they, oraz has been z he, she, it, zgodnie z zasadą odmiany czasownika w liczbie pojedynczej i mnogiej.
Warto zwrócić uwagę, że w przypadku czasownika have, występującego w znaczeniu posiadać, rzadko stosuje się go w czasie Present Perfect Continuous, ponieważ wyraża on raczej stan niż czynność ciągłą. Jednak w znaczeniu spożywać, doświadczać, spędzać (np. have breakfast, have a good time, have a beautiful dream) jest on jak najbardziej używany w konstrukcjach ciągłych, co widać w zdaniach:
- He has been having a good time lately.
- Parents have been having enough time to read new books.
- She has been having beautiful dreams all week.
- I have been having a lot of ideas for my new book.
Formy przeczące tworzymy, wstawiając not po have/has, np. They haven’t been having enough time. W pytaniach stosujemy inwersję, np. Have you been having a good time? lub Has he been having breakfast at the same hour every day?
Jak używa się „have got” i czym różni się od „have”?
Konstrukcja have got jest często spotykana w języku angielskim, szczególnie w brytyjskiej odmianie. Oznacza dokładnie to samo, co „have” w znaczeniu posiadania, jednak ma ograniczone zastosowanie do czasu teraźniejszego.
- I have got a new book.
- He has got a cute puppy.
- They have got a big house.
W przeczeniach:
- I haven’t got enough time.
- She hasn’t got a beautiful dress.
Konstrukcja have got nie występuje w czasach przeszłych i przyszłych w tej samej formie. W takich sytuacjach używa się po prostu „had” lub „will have”.
Tabela porównawcza „have” i „has” w różnych czasach gramatycznych
| Czas | Osoba | Twierdzenie | Przeczenie | Pytanie | Tłumaczenie (twierdzenie) |
| Present Simple | I / You / We / They | I have a big house. | I don’t have a big house. | Do you have a big house? | Mam duży dom. |
| He / She / It | She has a cute puppy. | She doesn’t have a cute puppy. | Does she have a cute puppy? | Ona ma słodkiego szczeniaka. | |
| Past Simple | wszystkie osoby | They had enough time. | They didn’t have enough time. | Did they have enough time? | Oni mieli wystarczająco czasu. |
| Future Simple | wszystkie osoby | We will have a good time. | We won’t have a good time. | Will we have a good time? | Będziemy się dobrze bawić. |
| Present Perfect | I / You / We / They | I have had a beautiful dream. | I haven’t had a beautiful dream. | Have you ever had a beautiful dream? | Miałem piękny sen. |
| He / She / It | He has had breakfast already. | He hasn’t had breakfast yet. | Has he had breakfast yet? | On już zjadł śniadanie. | |
| Past Perfect | wszystkie osoby | They had had enough time before leaving. | They hadn’t had enough time before leaving. | Had they had enough time before leaving? | Oni mieli wystarczająco czasu przed wyjściem. |
| Present Perfect Continuous | I / You / We / They | They have been having a lot of meetings. | They haven’t been having enough time lately. | Have you been having good time recently? | Oni mieli ostatnio wiele spotkań. |
| He / She / It | She has been having breakfast for an hour. | She hasn’t been having breakfast yet. | Has she been having breakfast for an hour? | Ona je śniadanie od godziny. | |
| Future Perfect | wszystkie osoby | We will have had a big house for ten years. | We won’t have had a big house for ten years. | Will we have had a big house for ten years? | Będziemy mieć duży dom od dziesięciu lat. |
Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie!
Sprawdź, co już potrafisz na temat have i has. Przetestuj swoją wiedzę i daj nam znać, jak Ci poszło!
Zadanie 1
Uzupełnij zdania odpowiednią formą czasownika „have” lub „has”.
- My friends ______ a big house.
- She ______ a cute puppy.
- They ______ a new book.
- He ______ got two sisters.
- You ______ breakfast at 8 o’clock.
Odpowiedzi 
- have
- has
- have
- has
- have
Zadanie 2
Zamień zdania twierdzące na przeczące w czasie Present Simple.
- She has a big house.
- They have enough time.
- He has a beautiful dream.
- Parents have a good time.
- You have a new book.
Odpowiedzi
- She doesn’t have a big house.
- They don’t have enough time.
- He doesn’t have a beautiful dream.
- Parents don’t have a good time.
- You don’t have a new book.
Zadanie 3
Zaznacz poprawną odpowiedź.
1. He _____ a lot of friends.
- a) have
- b) has
2. They _____ got a new car.
- a) has
- b) have
3. Does she _____ a dog?
- a) has
- b) have
4. My parents _____ breakfast at 7.
- a) has
- b) have
5. It _____ a beautiful colour.
- a) has
- b) have
Odpowiedzi
- b) has
- b) have
- b) have
- b) have
- a) has
Zadanie 4
Ułóż zdania pytające w czasie Present Simple. Przekształć poniższe twierdzenia.
- You have a cute puppy.
- He has a new bike.
- They have got a big house.
- She has a beautiful dream.
- Parents have enough time.
Odpowiedzi
- Do you have a cute puppy?
- Does he have a new bike?
- Have they got a big house?
- Does she have a beautiful dream?
- Do parents have enough time?
Mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi, wiesz już, czy użyć have, czy has w swoich wypowiedziach! To jeden z najczęściej używanych czasowników, więc warto mieć pewność, jak i kiedy z niego korzystać. Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza. Wykonuj regularnie ćwiczenia, nie bój się eksperymentować z językiem i zadawać pytania, jeśli coś jest niejasne. Z odpowiednią praktyką i cierpliwością, gramatyka angielska nie będzie miała przed Tobą tajemnic.
A jeśli czujesz, że Twoje dziecko potrzebuje wsparcia w nauce angielskiej gramatyki lub po prostu chcesz, aby poćwiczyło konwersacje z native speakerem, to zapisz je na zajęcia w szkole językowej Novakid. Dzięki nauce poprzez zabawę, efekty są widoczne naprawdę szybko bez względu na poziom zaawansowania, z jakiego startuje Twoja pociecha. Prowadzimy angielski od podstaw, jak i angielski dla uczniów w wieku szkolnym. Każdy tutaj znajdzie coś dla siebie – sprawdź, jak wyglądają nasze zajęcia podczas bezpłatnej lekcji próbnej.
