Stative verbs – co to takiego? Wyjaśniamy czasowniki statyczne w języku angielskim

W języku angielskim, podobnie jak w języku polskim, czasowniki możemy klasyfikować ze względu na ich funkcję i znaczenie. Najczęściej spotykane to:

• czasowniki dynamiczne (ang. action verbs, dynamic verbs), które opisują czynności – czyli coś, co dzieje się w czasie, ma początek, rozwój i zakończenie,
• oraz czasowniki stanu (state verbs, stative verbs), które opisują stan – czyli sytuację statyczną, bez wyraźnego działania.

Zrozumienie różnicy między tymi grupami jest kluczowe, ponieważ od niej zależy, jakie formy czasu możemy stosować z danym czasownikiem.

Stative verbs to czasowniki, które opisują stan umysłu, emocje, zmysły, posiadanie lub przynależność. W przeciwieństwie do czasowników dynamicznych, które przedstawiają czynność (bieganie, gotowanie, pisanie), czasowniki statyczne koncentrują się na byciu w jakimś stanie, np. wierzyć, znać, posiadać, nienawidzić, lubić. Nie są one związane z trwaniem czynności, dlatego rzadko pojawiają się w czasach ciągłych takich jak Present Continuous czy Past Continuous.

Przykład:

• Poprawnie: I understand you.
• Niepoprawnie (formy ciągłe): I am understanding you.

1. Czasowniki emocji i postaw:

• love, like, hate, prefer, desire, enjoy, dislike, wish, hope, want, need, appreciate, matter, deserve, agree

Przykłady:

• I love this book.
• They deserve a second chance.
• She wishes she could travel more.

2. Czasowniki poznawcze i mentalne:

• know, understand, believe, remember, forget, mean, realize, doubt, recognize, imagine, suppose, consider, think

Zauważ, że i’m thinking może mieć dwa znaczenia – stały stan lub stan tymczasowy, o czym szerzej w kolejnym rozdziale.

3. Czasowniki zmysłów i percepcji:

• see, hear, smell, taste, feel, sound

Przykłady:

• He hears a strange noise.
• It tastes bitter.

4. Czasowniki posiadania i przynależności:

• have, own, belong, possess, contain, include, lack, cost, owe

Zwróć uwagę na wyrażenie he is having lub i’m having – czasami może być dynamiczne, ale tylko w określonym znaczeniu (np. I’m having a good time).

Wielu uczących się angielskiego popełnia błąd, używając czasowników statycznych w formie ciągłej, sądząc, że skoro coś dzieje się teraz, należy użyć Present Continuous. Tymczasem niektóre czasowniki stanu występują wyłącznie w czasach prostych, ponieważ opisują stan, a nie działanie.

Zestawmy dwa zdania:

• I see the problem. – poprawnie (oznacza: rozumiem)
• I’m seeing the problem. – niepoprawnie (chyba że mówimy o dosłownym oglądaniu czegoś teraz)

Inny przykład:

• She has a car. – posiada samochód, stan
• She is having lunch. – teraz je lunch, dynamiczne znaczenie

To właśnie są różne znaczenia czasownika. Część z nich może mieć zarówno znaczenie statyczne, jak i dynamiczne – w zależności od kontekstu.

Zdarzają się sytuacje, w których czasowniki stanu są jednak używane w formie ciągłej. Dzieje się tak wtedy, gdy zmienia się znaczenie czasownika, np. z emocjonalnego na czynnościowe.

Przykłady:

• I think it’s wrong. (statyczne – mam opinię)
• I’m thinking about the problem. (dynamiczne – analizuję teraz)
• I have a dog. (posiadanie – stan)
• I’m having a good time. (przeżywanie – czynność)
• He is loving the concert. (chwilowe uczucie – tymczasowy stan)

To tak zwany stan tymczasowy, który w określonych przypadkach może uzasadniać formę ciągłą. Jednak w nauczaniu podstawowym lepiej przyjąć zasadę, że czasowniki statyczne nie przyjmują formy continuous, aby uniknąć błędów.

W przeciwieństwie do czasowników dynamicznych, których odmiana czasownika w różnych czasach wiąże się często z użyciem formy -ing (np. writing, running), czasowniki statyczne zazwyczaj pozostają w swojej bazowej formie i łączone są z odpowiednimi czasami prostymi.

Oto przykładowa odmiana czasownika „believe” w różnych czasach prostych:

• Present Simple: I believe in you.
• Past Simple: She believed in miracles.
• Future Simple: They will believe when they see it.

Nie użyjemy: I am believing in you. – to zdanie jest gramatycznie niepoprawne.

W nauce angielskiego warto przyjrzeć się również innym kategoriom czasowników, które mogą sprawiać trudność, zwłaszcza jeśli nie odróżnia się ich jasno od czasowników statycznych. Dlatego też przyda się tutaj omówienie takich pojęć jak czasowniki jednokrotne, czasowniki dokonane, a także wspomniane już czasowniki dynamiczne.

Czasowniki jednokrotne to określenie nie tyle gramatyczne, co funkcjonalne. Oznaczają one czynność, która została wykonana tylko raz – czyli miała miejsce jedno, wyraźne wystąpienie. Przykład:

• He knocked loudly – zapukał raz.
• She sneezed during the meeting – kichnęła (jednorazowo).

Nie jest to osobna klasa gramatyczna, lecz sposób użycia czasowników dynamicznych. Inaczej mówiąc, czasowniki jednokrotne są po prostu dynamiczne, ale w danym zdaniu wskazują na jedno zdarzenie.

Z kolei czasowniki dokonane odnoszą się do czynności, które zostały zakończone. Nie mają związku z liczbą wykonań, lecz z rezultatem. Przykłady:

• She has closed the window – okno zostało zamknięte (czynność zakończona).
• They had visited Rome three times – kilkukrotnie, ale nadal zakończone w czasie przeszłym.

Jak widać, czasownik może być zarówno jednokrotny, jak i dokonany – jak np. He knocked (jednokrotnie i zakończone), ale również może być dokonany i wielokrotny – She has written five emails.

Czasowniki dynamiczne (ang. action verbs lub dynamic verbs) to z kolei szeroka kategoria czasowników, które opisują czynności – rzeczy, które się dzieją, mają ruch lub zmianę. To przeciwieństwo czasowników stanu (czyli stative verbs). Typowe dynamiczne czasowniki to: run, jump, build, write, eat.

Właśnie czasowniki dynamiczne:

• mogą występować w czasach ciągłych (np. She is running),
• mogą tworzyć stronę czynną (He is building a house),
• mogą przyjmować różne formy czasu – czas przeszły, czas przyszły, czas przyszły złożony (She will have eaten by 7 p.m.),
• występują w liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej, zależnie od podmiotu,
• mogą łączyć się z innymi wyrazami, by tworzyć złożone konstrukcje frazowe (He ran out of the room).

Wykonaj poniższe ćwiczenia w formie quizu, aby utrwalić swoją wiedzę o czasownikach statycznych w języku angielskim.

Jeśli chcesz, by Twoje dziecko uczyło się angielskiego skutecznie i z przyjemnością, rozważ lekcje online w Novakid. Nauczyciele pracują metodą immersji językowej i potrafią wytłumaczyć nawet trudne zagadnienia w sposób dostosowany do wieku i poziomu ucznia. Praktyczne ćwiczenia, gry językowe i indywidualne podejście to gwarancja postępów. Zapisz się na darmową lekcję próbną i przekonaj się, jak to działa w praktyce.

Umów bezpłatną lekcję próbną z lektorem

Jeśli interesuje Cię więcej tematów gramatycznych lub chcesz poznać inne części mowy i ich zastosowanie w kontekście, zajrzyj na naszym blogu – znajdziesz tam artykuły rozwiewające wątpliwości językowe, gramatyczne i stylistyczne.