12 min - Czym są zaimki angielskie i jaką pełnią funkcję?
- Jak działają zaimki osobowe?
- Zaimki zwrotne
- Zaimki emfatyczne
- Zaimki względne
- Zaimki dzierżawcze
- Zaimki nieokreślone
- Zaimki wskazujące
- Zaimki wzmacniające
- Zaimki wzajemne
- Jakie są zaimki pytające w języku angielskim?
- Jakie są różnice między zaimkami a rzeczownikami?
- Jakie są najważniejsze części mowy po angielsku?
- Zaimki angielskie zastępują rzeczowniki i są podstawą poprawnego budowania zdań w języku angielskim.
- W codziennej komunikacji używamy zaimków osobowych, dzierżawczych, zwrotnych, emfatycznych, wskazujących, względnych i nieokreślonych.
- Zaimki zwrotne i emfatyczne mają taką samą formę, ale ich znaczenie zależy od kontekstu.
- Zaimki są bezpośrednio powiązane z innymi częściami mowy, dlatego ucząc się ich, warto od razu utrwalić też czasowniki, przysłówki i przymiotniki.
Zaimek (ang. pronoun) to jedna z kluczowych części mowy, która zastępuje rzeczownik w zdaniu i pozwala uniknąć powtórzeń. Użycie zaimków wpływa nie tylko na poprawność gramatyczną, ale również na przejrzystość i płynność wypowiedzi.
W angielskim zaimki odpowiadają na pytania takie jak „who?” (kto?), „whom?” (kogo?, kim?), „whose?” (czyj?), „which?” (który?), „what?” (co?). Mogą pełnić funkcję podmiotu, dopełnienia, określenia – w zależności od kontekstu i konstrukcji zdania.
W kolejnych sekcjach znajdziesz uporządkowaną wiedzę o wszystkich typach zaimków angielskich, liczne przykłady użycia i logiczne powiązania z innymi częściami mowy. Artykuł kończy się ćwiczeniami sprawdzającymi, które pomogą utrwalić materiał i lepiej zrozumieć, jak działają zaimki w codziennej komunikacji.
Czym są zaimki angielskie i jaką pełnią funkcję?
Zaimki angielskie (ang. pronouns) to słowa, które zastępują rzeczowniki, by uniknąć powtórzeń i uprościć wypowiedź. W języku angielskim zaimki są nie tylko bardzo częste, ale też obowiązkowe w wielu strukturach zdaniowych – nie da się poprawnie zbudować zdania bez podmiotu, który zazwyczaj wyrażany jest właśnie przez zaimek.
Do najważniejszych zaimków angielskich zaliczamy:
- zaimki osobowe (personal pronouns) – np. I, you, he, she, it, we, they
- zaimki dzierżawcze (possessive pronouns) – np. my, your, his, her, its, our, their
- zaimki wskazujące (demonstrative pronouns) – np. this, that, these, those
- zaimki względne (relative pronouns) – np. who, which, that, whom, whose
- zaimki zwrotne (reflexive pronouns) – np. myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves
- zaimki nieokreślone (indefinite pronouns) – np. someone, something, anyone, each, everybody
- zaimki emfatyczne (wzmacniające) (emphatic pronouns) – mają taką samą formę jak zwrotne (myself, yourself…), ale służą do podkreślenia wykonawcy czynności
- zaimki wzajemne (reciprocal pronouns) – np. each other, one another – używane, gdy mówimy o wzajemnych działaniach między osobami (np. They love each other.)
- zaimki pytające (interrogative pronouns) – np. where, when, whom, what.
Jak działają zaimki osobowe?
Zaimki osobowe odpowiadają na pytanie kto? i zawsze pełnią funkcję podmiotu. W języku polskim często można je pominąć, ale w angielskim pojawiają się w zasadzie zawsze.
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| I – ja | we – my |
| you – ty | you – wy |
| he – on | they – oni |
| she – ona | |
| it – ono |
Przykłady użycia:
- She’s got a new dress.
- You don’t have to go there.
- They are going to the cinema.
Ważne: w zdaniu angielskim zaimek podmiotowy zawsze znajduje się na początku, przed czasownikiem.
Zaimki zwrotne
Zaimki zwrotne informują, że osoba wykonująca czynność jednocześnie jej doświadcza. Tworzy się je przez dodanie „self” (liczba pojedyncza) lub „selves” (liczba mnoga) do odpowiedniej formy zaimka osobowego.
Formy: myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves.
Przykłady:
- I hurt myself while jogging.
- She introduced herself to the class.
- They blamed themselves for the mistake.
Zaimków zwrotnych nie należy mylić z emfatycznymi, bo choć ich forma jest identyczna, to funkcja w zdaniu jest zupełnie inna.
Zaimki emfatyczne
Zaimki emfatyczne mają taką samą formę jak zwrotne, ale nie pełnią funkcji dopełnienia. Ich celem jest podkreślenie, kto coś zrobił – pojawiają się zazwyczaj bezpośrednio po podmiocie lub na końcu zdania.
Przykłady:
- I myself don’t believe this story.
- The manager himself signed the contract.
- We’ll handle it ourselves.
Zaimki względne
Zaimki względne wprowadzają zdania podrzędne opisujące rzeczowniki. Typowe formy to:
- who – odnosi się do osób (podmiot)
- whom – do osób (dopełnienie, styl formalny)
- whose – do określenia przynależności
- which – do rzeczy i zwierząt
- that – do osób i rzeczy (użycie bardziej uniwersalne)
Przykłady:
- The student who won the prize is here.
- The woman whose son you met is a doctor.
- This is the device that we tested.
Zaimki dzierżawcze
W angielskim wyróżnia się dwie grupy zaimków dzierżawczych:
- Przymiotnikowe (przed rzeczownikiem): my, your, his, her, its, our, their
- Samodzielne (zamiast rzeczownika): mine, yours, his, hers, ours, theirs
Przykłady:
- This is my pen.
- The red bike is mine.
- Their house is bigger than ours.
Użycie właściwej formy zależy od pozycji zaimka w zdaniu – samodzielne nie występują bezpośrednio przed rzeczownikami.
Jak odmieniają się dzierżawcze?
Zaimki angielskie odmieniają się nie przez przypadki (jak w języku polskim), lecz mają różne formy w zależności od funkcji:
| Funkcja | Osobowy | Dzierżawczy (przymiotnikowy) | Dzierżawczy (samodzielny) |
| ja | I | my | mine |
| ty | you | your | yours |
| on | he | his | his |
| ona | she | her | hers |
| ono | it | its | — |
| my | we | our | ours |
| wy | you | your | yours |
| oni/one | they | their | theirs |
Przykłady:
- She has her own car.
- This house is ours.
- He’s got a dog. It’s his.
- You don’t have to worry – it’s your choice.
Warto zapamiętać, że „its” nie przyjmuje apostrofu, ponieważ nie jest to skrót od „it is”.
Zaimki nieokreślone
Służą do mówienia o osobach lub rzeczach w sposób ogólny, bez ich wskazywania. Niektóre odnoszą się do ludzi (someone, anyone, nobody), inne do rzeczy (everything, something, nothing).
Przykłady:
- Someone is waiting outside.
- Is there anything I can do?
- Nothing makes sense anymore.
Część zaimków nieokreślonych zawsze przyjmuje czasownik w liczbie pojedynczej (everyone is ready), mimo że logicznie odnoszą się do wielu osób.
Zaimki wskazujące
Do tej grupy należą: this, that, these, those. Odnoszą się do elementów przestrzennych lub czasowych – zarówno w zdaniach twierdzących, jak i pytających.
Przykłady:
- This is my seat.
- That looks interesting.
- Are these your keys?
„This” i „these” odnoszą się do rzeczy bliższych, „that” i „those” do dalszych w przestrzeni lub czasie.
Zaimki wzmacniające
Zaimki wzmacniające nie są klasycznymi zaimkami, ale ich rola jest zbliżona – wzmacniają sens wypowiedzi. Typowe formy to: own, very, just, even, quite. W niektórych przypadkach pełnią funkcję przysłówków.
Przykłady:
- She made it with her own hands.
- That’s the very book I was looking for.
- I saw it just yesterday.
„Own” i „very” często występują w połączeniu z zaimkami dzierżawczymi (my own, his very words), tworząc konstrukcje wyrażające silne emocje.
Zaimki wzajemne
Zaimki wzajemne (ang. reciprocal pronouns) służą do wyrażania relacji dwustronnych lub wielostronnych, czyli takich, które zachodzą między dwiema lub więcej osobami. Oznaczają, że osoby wykonują daną czynność względem siebie.
W języku angielskim występują tylko dwa zaimki wzajemne:
- each other – używany najczęściej, odnosi się do dwóch osób lub rzeczy
- one another – może odnosić się do więcej niż dwóch osób, jednak w praktyce często stosowany wymiennie z each other
Jakie są zaimki pytające w języku angielskim?
Zaimki pytające (ang. interrogative pronouns) to słowa używane do tworzenia pytań. W języku angielskim stosujemy je na początku zdania pytającego, a ich dobór zależy od tego, o co dokładnie pytamy.
Poniżej znajdziesz tabelkę z przykładowymi zaimkami pytającymi oraz przykładami ich użycia:
| Zaimki pytające | Znaczenie | Przykład użycia |
| who | kto | Who is at the door? – Kto jest przy drzwiach? |
| whom | kogo, komu | Whom did you see? – Kogo widziałeś? (rzadziej używane, częściej spotykane w formalnym języku) |
| whose | czyj | Whose book is this? – Czyja to książka? |
| what | co, jaki | What is your name? – Jak masz na imię? |
| which | który (z ograniczonego wyboru) | Which colour do you prefer? – Który kolor wolisz? |
Jakie są różnice między zaimkami a rzeczownikami?
Zaimki zastępują rzeczowniki, żeby uniknąć powtarzania nazwy podmiotu.
- Anna has a dog. She loves it.
(Zamiast: Anna has a dog. Anna loves the dog.)
Zaimki są też często używane na końcu zdania, np.:
- This pen is mine.
- The book is hers.
Jakie są najważniejsze części mowy po angielsku?
W języku angielskim części mowy (ang. parts of speech) to podstawowy podział słów według ich funkcji w zdaniu. Ich znajomość pomaga w rozpoznawaniu roli wyrazów i poprawnym budowaniu wypowiedzi. W codziennej komunikacji najczęściej używane są:
1. Czasownik (verb)
Wyraża czynność lub stan. Może być regularny (np. work – worked) albo nieregularny (np. drive – drove). Przykład:
- They work hard every day.
- I can drive well.
- I will bring you shoes.
- I can’t find my keys.
2. Rzeczownik (noun)
Oznacza osobę, rzecz, zjawisko lub pojęcie. Występuje w liczbie pojedynczej lub mnogiej (a car – two cars). Możemy na przykład powiedzieć:
- This is my car.
- The cinema is closed.
- I need a doctor.
3. Przymiotnik (adjective)
Opisuje cechy rzeczownika. Zazwyczaj występuje przed nim. W stopniu równym nie ma porównania. Przykład:
- A big house
- A quite nice view
4. Przysłówek (adverb)
Opisuje sposób, czas, miejsce, częstotliwość lub stopień. Może modyfikować czasownik, przymiotnik lub inny przysłówek. Przykład:
- He runs quickly.
- They arrived yesterday.
- She almost always smiles.
Typowe angielskie przysłówki czasu to: now, then, today. Z kolei charakterystyczne przysłówki sposobu to m.in.: well, fast, slowly. Można je spotkać zarówno na początku, jak i na końcu zdania.
5. Zaimki (pronouns)
Zaimki to słowa, które zastępują rzeczowniki w zdaniu, aby uniknąć powtórzeń i uprościć wypowiedź. W języku angielskim pełnią różne funkcje – mogą występować jako podmiot, dopełnienie, wskazywać przynależność, odnosić się do osób lub rzeczy, a także podkreślać lub wzajemnie opisywać relacje.
6. Spójniki (conjunctions)
Łączą zdania lub części zdania, tak samo jak w języku polskim. Przykłady:
- and, but, because, although, so, for, yet, since
Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie!
Regularne ćwiczenia gramatyczne to klucz do sukcesu w nauce angielskiego. Wykonaj poniższy quiz i sprawdź, co już potrafisz. A jeśli nie wiesz, na jakim poziomie jesteś, możesz najpierw zrobić test poziomujący dla dzieci, by lepiej zaplanować swoją naukę.
Mamy nadzieję, że ten przewodnik pomógł uporządkować wiedzę o zaimkach angielskich.
Jeśli chcesz lepiej opanować gramatykę, poznawać angielski krok po kroku i uczyć się dalej, sprawdź nasze lekcje i kursy stworzone z myślą o uczniach w wieku od 4 do 12 lat.
