Jak wyjaśnić dziecku co to jest miłość? 3 praktyczne wskazówki dla rodziców

Pokaż dziecku różnorodne przykłady, czym jest miłość i bądź wzorem do naśladowania. Wytłumacz, że miłość może przybierać różne formy i odnosić się do uczuć między rodzeństwem, rodzicami, rówieśnikami, a może też dotyczyć miłości romantycznej. 

Aby wytłumaczyć dziecku, co to znaczy miłość, możesz też użyć prostych przykładów i zobrazować dziecku, jak wygląda miłość w praktyce oraz kiedy osoby otrzymują miłość. 

• „Kiedy mama i tata dbają o Ciebie, karmią Cię, tulą i uśmiechają się do Ciebie, to jest wyraz ich miłości do Ciebie.”
• „Kiedy Twoja siostra czy brat dzielą się z Tobą swoimi zabawkami i pomagają Ci, jest to oznaka ich miłości.”
• „Kiedy Twój przyjaciel jest dla Ciebie dobry i zawsze Cię wspiera, jest to także wyraz miłości między Wami.”

Według badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Duke, trzy-cztero letnie dziecko utożsamia miłość z rodzicami, zwierzakami domowymi, przytulaniem się oraz ze słodyczami. Mając pięć lat, dzieci potrafią już połączyć miłość z szerszym pojęciem, takim jak „wszystko, co jest piękne”, podczas gdy mając sześć lat, są w stanie w bardziej zróżnicowany sposób wyrażać swoje emocje i trafniej je nazywać. Ponieważ definicja miłości nabiera z wiekiem coraz to nowego znaczenia, dzieciom nie jest łatwo zrozumieć, czym tak naprawdę jest. Mimo wszystko, dzieci niezależnie od wieku instynktownie czują, że spędzanie czasu na placu zabaw lub w domu z mamą i tatą to miłość.

Uczenie dziecka nowych rzeczy takich jak, chociażby nauka angielskiego od najmłodszych lat, to miłość. Opowiedzenie maluchowi bajki na dobranoc to też niewątpliwie przejaw miłości. Twoje dziecko to instynktownie wie. Warto pielęgnować nawyki pełne miłości i kształtować wrażliwość dziecka. Ale jak w takim razie pomóc dziecku znaleźć odpowiednie słowa, aby zdefiniować prawdziwą miłość? Jak to zrobić?

Małe dzieci najczęściej łączą miłość z doświadczeniami i osobami, które wywołują uczucie dobrostanu i przyjemności. Jeśli chcesz wyjaśnić przedszkolakowi, czym jest miłość, możesz odwołać się do konkretnych doświadczeń, które maluch dobrze zna i które kojarzą mu się z czymś przyjemnym. Wspólny spacer w parku, uczestnictwo w przyjęciu urodzinowym z kolegami i koleżankami, czy pełen atrakcji rodzinny weekend. Przywołując te doświadczenia, wyjaśnij dziecku, że to właśnie miłość – spędzić czas razem w przyjemny dla wszystkich sposób i poczuć dobre emocje. 

Dziecku warto wytłumaczyć, że prawdziwa miłość to silne uczucie, które sprawia, że czujemy się szczęśliwi i troszczymy się o innych. To jest coś, co odczuwamy względem  naszej rodziny, naszych przyjaciół i innych ważnych dla nas osób. Prawdziwa miłość oznacza, że chcemy dla nich jak najlepiej i jesteśmy gotowi im pomagać. To również oznacza, że jesteśmy dla nich wtedy, gdy są smutni lub zmagają się z trudnościami. 

Umysły dzieci nie są jeszcze gotowe na zrozumienie abstrakcyjnych pojęć, dlatego jako rodzice musimy znaleźć odpowiedni sposób na ich wyjaśnienie. Najlepiej jest odwoływać się do istniejących przedmiotów i zjawisk, które dziecko może zaobserwować lub doświadczyć w praktyce. Dziecko potrzebuje w tym kontekście obrazowych metafor i narrację dostosowaną do wieku.  

„Miłość jest ogrodem” powiedział kiedyś starożytny poeta Rumi. Jest to piękne zdanie, które może posłużyć za obrazowy przykład, do opisania miłości dzieciom. Spróbuj opisać dziecku miłość, używając metafory różnych składników w ogrodzie. Bez nich ani ogród nie będzie piękny, ani miłość prawdziwa. Jakie to zatem składniki? 

• Pielęgnowanie – jeśli chcemy, aby rośliny w ogrodzie rosły i kwitły, konieczne jest regularne podlewanie, pielęgnacja i ewentualne uzdrawianie. Podobnie jest z miłością, o którą stale należy dbać.
  
• Szacunek – czym jest miłość? Przede wszystkim szacunkiem, ponieważ tak jak musimy szanować kwiaty bez ich rozdzierania i zrywania, tak musimy szanować osoby, które kochamy i nie sprawiać im bólu.
  
• Zaufanie – ogród wyda owoce, gdy nadejdzie właściwy czas. Nie ma sensu okazywać zniecierpliwienia, warto szczerze zaufać z miłości.
  
• Dzielenie się – ogród będzie piękniejszy, jeśli pozwolimy innym podejść bliżej i cieszyć się jego kolorami. Tak samo z miłością, będzie pełniejsza, jeżeli pozwolimy osobie którą kochamy, lepiej nas poznać.
  
• Tolerancja – ogród (i miłość) nigdy nie będzie dokładnie taki, jaki chcemy. Ale to nic, zarówno ogród jak i miłość nadal będą piękne, bo najważniejsze, że będą nasze.  
  

Aby jeszcze lepiej pomóc dziecku zrozumieć, czym jest miłość na podstawie metafory ogrodu, możecie wybrać się na wycieczkę do ogrodu botanicznego lub na spacer do parku. W takiej scenerii łatwiej będzie pokazywać na przykładach różne oblicza i składniki miłości. 

Kochać drugą osobę oznacza czuć silne i szczere emocje i uczucia, które sprawiają, że troszczymy się o kochaną osobę, chcemy dla niej jak najlepiej i jesteśmy gotowi ją wspierać w każdej sytuacji.

Czy taka odpowiedź wystarczy? Niekoniecznie! Dzieci często drążą interesujący je temat i chcą zawsze dotrzeć do sedna sprawy. Definicja poparta przykładem ogrodu to piękna metafora, no ale co to oznacza w praktyce kochać drugą osobę? I jakie to uczucie być zakochanym? Opisanie dziecku miłości nie jest łatwe, nawet dla dorosłych, którzy często wolą pokazywać miłosne gesty (całowanie, okazywanie ciepłych uczuć), zamiast mówić o miłości. Jak zatem podjąć próbę wyjaśnienia małym dziewczynkom i chłopcom, co to znaczy kogoś kochać? Jak nauczyć dziecko wyrażania ciepłych emocji?

 Zacznij od konkretnych rzeczy, które rozbudzą w dziecku potrzebę miłości. Na przykład: 

• Naucz dziecko, jak opiekować się zwierzątkiem domowym. Jeśli masz psa lub kota, aktywnie angażuj dziecko w opiekę nad pupilem. Niech dziecko nawiąże więź ze zwierzakiem i postara się żywić do niego prawdziwe uczucia. Możecie iść razem kupić jedzenie, pobawić się ze zwierzakiem, lub jeżeli lubi, przytulić się do niego przed snem. Takie budowanie wspólnej więzi pokaże dziecku w praktyce, jak można okazywać miłość.
  
• Opowiadaj bajki o miłości. Możesz spróbować wymyślić bajkę o miłości dla swojego dziecka albo skorzystać z gotowych bajek dla dzieci, które wspierają rozwój inteligencji emocjonalnej i poruszają takie tematy jak miłość i przyjaźń, ale także złość, smutek i strach. Rozmawianie i nauka o emocjach to ważny gest miłości kierowany przez rodzica do dziecka.
  
• Naucz dziecko kochać siebie, zwłaszcza swoje ciało. Pokaż dziecku, że pokochanie siebie jest bardzo ważne. Jeśli akceptujesz siebie takim, jaki jesteś i robisz rzeczy, które sprawiają ci przyjemność, to okazujesz sobie miłość. A kochając siebie, jesteś w stanie dzielić się miłością z innymi.

To się czuje! Dzieci po podstawowym zrozumieniu, czym jest miłość, powinny także rozpoznawać uczucie miłości w porównaniu do innych uczuć, takich jak wdzięczność, szczęście, czy złość. Aby zrozumieć, czym jest miłość i jakie to uczucie być zakochanym, potrzebują pomocy i doświadczenia rodziców oraz możliwości obserwowania ich miłości, która przejawia się w czynnościach codziennego życia. Rodzice powinni uczyć swoich dzieci od najmłodszych lat, że warto zastanowić się nad tym, jakie uczucia odczuwamy w określonej sytuacji.  

Alicia Ortego, autorka książek dla dzieci, podaje pewien przepis na miłość. Tłumaczy, że: 

„Miłość to pozytywne nastawienie wobec kogoś lub czegoś. Oznacza, że coś lub ktoś Ci się podoba. I że jesteś szczęśliwy, gdy się bawisz, komunikujesz lub robisz cokolwiek z tą osobą lub tym obiektem”.

Zacznij więc dawać przykłady swojemu dziecku: „Lubisz bawić się z tatusiem? Jesteś smutny, gdy taty nie ma w pobliżu? To znaczy, że go kochasz”. Najważniejsze jest wyrażanie słowami tego, co dziecko czuje, ale nie potrafi w pełni samodzielnie wyrazić. Nauka rozpoznawania, czym jest miłość i kiedy w codziennym życiu pojawiają się jej symptomy, pomoże dziecku lepiej rozumieć swoje uczucia, jako osoba dorosła. Przyczyni się także do budowania wysokiego poczucia własnej wartości i będzie miała znaczenie w kształtowaniu przyszłych relacji społecznych.

Czy dzieci mogą się zakochać? 

Tak, dzieci mogą doświadczać uczucia zakochania się. Zakochiwanie się jest naturalnym i często występującym zjawiskiem w rozwoju emocjonalnym dzieci. Jednak sposób, w jaki dzieci doświadczają miłości, może różnić się od doświadczeń dorosłych. Dzieci często manifestują swoje uczucia w prostszy i bardziej niewinny sposób.

 Główne cechy zakochania się i wyrażania swojej miłości u dzieci to:

• Silne przywiązanie: Dzieci mogą wykazywać głębokie przywiązanie do innej osoby, często przejawiając to poprzez chęć spędzania czasu z nią i troskę o nią.
  
• Zainteresowanie: Dzieci mogą wykazywać wyraźne zainteresowanie inną osobą, chcąc wiedzieć więcej o niej, dzieląc się z nią i szukając jej uwagi.
  
• Troska i opieka: Zakochane dzieci mogą wykazywać troskę i dbałość o drugą osobę, starając się jej pomagać i sprawiać radość.
  
• Silne emocje: Dzieci mogą przeżywać intensywne emocje związane z zakochaniem się, takie jak radość, zauroczenie i zazdrość.
  

Ważne jest, aby rodzice byli otwarci na rozmowy z dziećmi na temat ich uczuć. Wspieraj dziecko, zachęcając je do wyrażania swoich emocji i dzielenia się nimi. Pamiętaj, że miłość w dzieciństwie jest zwykle bardziej niewinna i nieskomplikowana, nie obejmuje skomplikowanych aspektów romantycznych, które mogą pojawić się w późniejszym wieku.

Dla rodziców ważne jest również rozmawianie z dziećmi o przyjaźni, szacunku, granicach i właściwym zachowaniu w relacjach. Przypominaj, że miłość powinna być oparta na wzajemnym szacunku, wsparciu i dobrostanie dla obu stron.

Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie, więc niektóre dzieci mogą przejawiać większe zainteresowanie miłością w młodszym wieku, podczas gdy inne mogą tego doświadczyć później. Ważne jest, aby być otwartym, wsłuchiwać się w swoje dziecko i reagować na jego potrzeby, dostarczając odpowiedniego wsparcia i wskazówek.

Najlepiej traktować dziecko z szacunkiem i starać się szczerze z nim rozmawiać.  Zakochiwanie się jest naturalnym i ważnym etapem rozwoju emocjonalnego dziecka, jednak dla wielu rodziców może być trudne do zrozumienia i odpowiedniego zareagowania na tę sytuację. Sprawdź poniższe porady dla rodziców, co robić, gdy dziecko się zakocha. Pamiętaj, że zarówno przedszkolną miłość jak i nastoletni flirt warto umieć zrozumieć i nie krytykować dziecka.

Pierwsza miłość u przedszkolaka

Dzieci w wieku przedszkolnym jak najbardziej mogą doświadczać pierwszych oznak zakochania się i pierwszego przejawu uczuć. Co wtedy robić? Jak wspierać dziecko? 

1. Bądź czujny na zmiany w zachowaniu swojego dziecka. Mogą się pojawić pierwsze niewinne oznaki zainteresowania konkretną osobą lub wyrażania wobec niej silniejszych emocji.
   
2. Zachęcaj swoje dziecko do dzielenia się swoimi uczuciami. Bądź cierpliwy i empatyczny, słuchając historii dziecka i odpowiadając na jego pytania.
   
3. Wyjaśnij dziecku, że zakochiwanie się to normalna część życia i że ważne jest, aby wyrażać swoje emocje w odpowiedni sposób. Uczyń to w prosty i zrozumiały sposób, dostosowany do poziomu rozwoju pociechy.
   
4. Pomóż dziecku zrozumieć, że przyjaźń jest równie ważna jak miłość. Wspieraj je w budowaniu zdrowych i wzajemnych relacji z innymi dziećmi.
   
5. Upewnij się, że zachowanie dziecka nie staje się zbyt obsesyjne lub niezdrowe. Jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki niepokojącego zachowania, porozmawiaj z dzieckiem lub nauczycielem dziecka.
   

Pierwsza miłość u nastolatka

U nastolatków, pierwsza prawdziwa miłość może być bardzo intensywnym przeżyciem. Oto kilka porad dla rodziców, jak wspierać swoje dziecko w tym burzliwym i niełatwym okresie:

1. Twój nastolatek może czuć się niepewnie lub skrępowany z powodu swoich uczuć. Zapewnij go, że jesteś otwarty na rozmowę i akceptujesz jego emocje.
   
2. Nastolatki mogą doświadczać silnych emocji w związku z pierwszą miłością. Słuchaj ich i okazuj zrozumienie, aby pomóc im poradzić sobie z tymi uczuciami.
   
3. Zachęcaj swoje dziecko do rozwijania zdrowych nawyków i umiejętności interpersonalnych w relacjach miłosnych. Mów o szacunku, uczciwości, komunikacji i granicach.
   
4. Porozmawiaj z dzieckiem o znakach niezdrowych relacji, takich jak przemoc czy manipulacja emocjonalna. Rozwijaj w dziecku świadomość, jak rozpoznawać i reagować na takie sytuacje.
   
5. W ramach rozmów o miłości pamiętaj o zapewnieniu swojemu nastolatkowi odpowiedniej edukacji seksualnej. Odpowiadaj na pytania i dostarczaj wiarygodnych informacji.
   

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, rozmowa o miłości pomaga w rozwoju inteligencji emocjonalnej u chłopców i dziewczynek, co jest fundamentalną umiejętnością w zarządzaniu ważnymi relacjami, w życiu prywatnym i zawodowym, gdy dorosną. Warto z dzieckiem ćwiczyć inteligencję emocjonalną, od jak najwcześniejszego etapu rozwoju. Spraw, aby Twoje dziecko czuło się kochane, naucz je wartości słowa kocham oraz zachęcaj do okazywania uczuć. 

Można próbować opisać dziecku miłość na przykładzie ogrodu, ale o wiele trudniej jest odpowiedzieć na pytanie dotyczące miłości między dwoma osobami, na przykład rodzicami. Jakie to uczucie być zakochanym? 

Chociaż dorośli są często przekonani, że dzieci nie rozumieją wielkości uczucia, które jest między rodzicami, rzeczywistość jest taka, że maluchy potrafią w subtelny i intuicyjny sposób odczytać, jak głębokie więzi zachodzą między członkami rodziny, zwłaszcza pomiędzy mamą i tatą. 

Wyjaśnianie miłości dzieciom słowami czy opisywanie, jakie to uczucie być zakochanym, jest ważne, ale najważniejsze jest pokazywanie dzieciom w małych codziennych rzeczach, że rodzice kochają się nawzajem, że się szanują i czasem tolerują różnice zdań.  

Możesz wyjaśnić dziecku, że miłość romantyczna jest zbudowana z tej samej substancji co miłość do dziecka, ponieważ buduje się ją na co dzień i ma te same cechy: pragnienie bycia razem, wsparcie, przyjemność z dzielenia się dniem.

Pokazuj dziecku, że miłość to na przykład tata, który przynosi mamie herbatę po ciężkim dniu w pracy, kupuje czasem kwiaty i wstawia zmywarkę. Albo mama robiąca codziennie obiad, dbająca o drugie śniadanie do pracy i szkoły dla taty i dziecka oraz zabierająca wszystkich na rodzinne wyjście.  

Możesz też dodać, że miłość dorosłych nie zawsze jest tylko przyjemna i że są momenty, kiedy trzeba odłożyć własne potrzeby, na rzecz lepszego samopoczucia drugiej osoby. To dobry sposób, aby wyjaśnić dziecku, dlaczego miłość bardzo często jest bezwarunkowa i nie zna granic. 

Częstą sytuacją, która okazuje wstępem do rozmowy z dzieckiem o miłości, jest moment, w którym dziecko zakochało się w koleżance lub koledze z klasy. Jeżeli dziecko przychodzi do Ciebie z prośbą o pomoc tym temacie, nigdy nie pokazuj zażenowania i nie zbywaj dziecka.

Okaż synowi lub córce cierpliwość, wysłuchaj ich punktu widzenia oraz wątpliwości i spróbujcie razem zastanowić się co robić, aby zadbać o uczucia każdej strony. Nawet jeżeli jako rodzic uważasz, że miłość romantyczna jest przeznaczona tylko dla dorosłych, to pamiętaj, że dzieci mogą odczuwać bardzo silne uczucia wobec swoich rówieśników, nawet jeżeli nie potrafią jeszcze określić ich jako prawdziwa miłość. Absolutnie nie wolno wyśmiewać dziecka za jego uczucia.

Zawsze traktuj poważnie uczucia i obawy dziecka. Odrzucenie jest bolesnym doświadczeniem w każdym wieku. Możesz wyjaśnić, że miłość jest dobra tylko wtedy, gdy jest wzajemna, i że kochanie kogoś oznacza bycie dla niego życzliwym, podawanie mu ręki, gdy tego potrzebuje, i szanowanie jego decyzji, nawet jeżeli nie są takie, jakbyśmy sami chcieli.

Jeśli twoje dziecko stara się zrozumieć, jakie to uczucie kochać drugą osobę, możesz użyć trzech konkretnych doświadczeń, aby w prosty sposób to wyjaśnić i zobrazować.

1. Weźcie rodzinny album ze zdjęciami i oglądajcie, jak wasza rodzina ewoluowała na przestrzeni czasu, zaczynając od dziadków i rodziców. Użyjcie zdjęć, aby opowiedzieć przyjemne i emocjonujące historie, wyjaśniając, że miłość między tymi osobami doprowadziła do narodzin Waszego dziecka.
   
2. Jeśli jakiś członek rodziny potrzebuje pomocy, możesz zaangażować dziecko w dobre sprawunki. Kochanie bliskiej osoby oznacza bycie obok niej i pomaganie jej w trudnych chwilach. Możecie wspólnie z dzieckiem odwiedzić dziadka w szpitalu lub zrobić zakupy dla chorej cioci. To niezwykle praktyczny i życzliwy sposób na wyjaśnienie, czym jest miłość.
   
3. Z okazji urodzin bliskiej osoby – członka rodziny lub przyjaciela, stwórzcie spersonalizowany prezent od serca, który będzie dziełem Waszej wyobraźni i miłości do drugiej osoby. Zróbcie razem kartkę z życzeniami DIY lub zabierzcie jubilata na lody czy do kina. Dzięki takiej urodzinowej akcji Twoje dziecko łatwo zrozumie, że kochać kogoś oznacza sprawiać mu radość od święta i na co dzień.
   

A jak jest u Was w domu? Rozmawiacie otwarcie o miłości? Czy Twoje dziecko zapytało Cię już, czym jest miłość lub jakie to uczucie być zakochanym? Jak sobie poradziliście w takiej sytuacji? Podziel się z nami swoim doświadczeniem w komentarzach! Jako szkoła online oferująca intensywny kurs angielskiego dla dzieci – Novakid, wspieramy rodziców w rozwoju ich dzieci. Nasze artykuły czytają tysiące rodziców na całym świecie. Bycie rodzicem nie jest łatwe, a dzięki naszemu blogowi chcemy pomóc tym, którzy szukają odpowiedzi na małe codzienne problemy związane z rodzicielstwem. Jesteśmy dla Was!