Jak budować dobre nawyki u dzieci? 7 porad ekspertów

Złe przyzwyczajenia, które są przeciwieństwem dobrych nawyków, mogą okazać się zgubne. Choć ludzie z reguły dążą do uzyskania maksymalnego komfortu, to wielokrotnie wygoda i pójście na łatwiznę mogą okazać się złe w skutkach. Tym bardziej że utrwalenie nieprawidłowych nawyków często prowadzi do niekorzystnych następstw dla naszego zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Aby nie popaść w złe nawyki, warto kształtować zdrowy styl życia już od najmłodszych lat. 

Zdaniem psychologów nawyki to wszelkiego rodzaju zachowania i reakcje, które są realizowane przez człowieka w sposób wyuczony i zwykle skojarzony z konkretnymi sytuacjami bądź czynnościami. 

Często mówi się, że nawyki stanowią element rutyny, bądź schematycznego działania, które ma na celu uzyskanie naszej automatycznej reakcji w określonych sytuacjach. To także jedna ze składowych naszego charakteru i osobowości, będąca zarazem odwzorowaniem naszego postępowania wobec mniej lub bardziej oczywistych wydarzeń dnia codziennego.

Pozytywne nawyki warto wprowadzić stopniowo i wyrabiać je w dziecku przez dłuższy czas. Dokładne wyjaśnienie, na czym polega pozytywna rutyna, warto zaprezentować dziecku na prawdziwej sytuacji z życia codziennego. Motywacja dziecka do jej wykonania wówczas wzrośnie. 

Kluczem do wyrobienia jakiegokolwiek nawyku jest powtarzać je jak najczęściej. Dotyczy to zarówno częstotliwości wykonywania nawyku, jak i jego okoliczności. Im częściej dziecko wykonuje dany nawyk, tym łatwiej go wyrobić na stałe. Codzienne nawyki są dużo łatwiejsze do zbudowania niż coś, co robi się raz na jakiś czas. 

Nawyk nigdy nie stanie się nawykiem, jeżeli nie będziemy poświęcać mu czasu. Możemy mieć poczucie, że w danym czasie powinniśmy robić inną rzecz, bardziej pożyteczną… Jednak pamiętajmy, że po jakimś czasie gdy dana czynność stanie się nawykiem, będzie to naturalne zachowanie, a nasze myśli będziemy mogli skoncentrować na innych rzeczach.

Nasz specjalista podkreśla także, aby nie skupiać się na perfekcji, a po prostu wykonywać daną czynność. Zakładając, że nawykiem ma być rozciąganie się z rana, to już dwuminutowe sesje powinny być powodem do dumy. Wówczas dalsze zwiększenie częstotliwości nawyku pójdzie łatwiej. Najważniejsze, to nie stawiać sobie zbyt ambitnych celów, tylko po prostu zacząć!

Można udać się do psychologa i poszukać pomocy, jeżeli złe nawyki są bardzo niezdrowe, ale można też spróbować uporządkować swoją władzę rodzicielską. Jeżeli rodzice nie potrafią sami się zdyscyplinować w kwestiach życia codziennego i zarządzają domem w chaotyczny sposób, problem złych nawyków niekoniecznie będzie dotyczył dziecka, ale rodzica. W bardzo rzadkich przypadkach zdarza się, że niezdrowe zachowania mają podłoże psychiatryczne. Warto jednak zawsze szukać pomocy i reagować, gdy jakieś powtarzalne zachowanie dziecka nam się nie podoba.

Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym są bardzo podatne na autorytet rodziców. Warto od najmłodszych lat uświadamiać dziecko czym są nawyki i uważać na to, które czynności wykonujemy sami jako rodzice. Jeżeli spędzamy długie godziny przed ekranem telewizora czy spoglądając na aplikacje na telefonie, wówczas nie dziwmy się, że przy okazji wpoimy swojemu dziecku zły nawyk, że „gapienie się” w ekran jest dozwolone.

Jak mówi psycholożka Irina Mlodik, rodzicom łatwiej jest zastosować zakaz. Jednak na każde „to jest niedozwolone” dobrze jest mówić „a to wolno”. Przykład? Powiedz: „Nie możesz zjeść słodyczy przed śniadaniem, ale możesz je zjeść po południu”. Twój zakaz poparty propozycją lepszego rozwiązania zadziała znacznie lepiej, jeśli dziecko zrozumie motywację stojącą za takim, a nie innym działaniem. Wyjaśnij zatem dziecku, że jedzenie słodyczy od rana jest złe dla małych, pustych brzuchów, ale nie ma nic złego, w pozwoleniu sobie na nieco słodkości po zjedzonym obiedzie.

Kolejny przykład, którym dzieli się z nami Irina Mlodik dotyczy porannego ćwiczenia, które może być dla dziecka nudną czynnością. Jak mówi: „Jeśli chcemy, aby nasze dziecko robiło coś z przyjemnością i bez oporów, lepiej znaleźć sport, który lubi. Piłka nożna na podwórku, pływanie latem i wszystko inne, w co chętnie się zaangażuje. Przymus rodzi bunt i przemoc, a to niezbyt przydatne umiejętności w życiu dziecka i nastolatka.

Psycholożka Irina przypomina, że w wieku 5-8 lat, dziecko jest wciąż bardzo skoncentrowane na swoich rodzicach. Jeżeli rodzic przestrzega zdrowych nawyków, dziecko również pójdzie w jego ślady. Jednak uwaga, ponieważ każde dziecko jest inne, i, mimo że nam rodzicom wydaje się, że płatki owsiane, mleko i marchewka są zdrowe, to dziecko może nie lubić ich ze względu an alergie pokarmowe. Dlatego bardziej pomocne niż zmuszanie dziecka do jedzenia zdrowych rzeczy, będzie nauka słuchania siebie i swojego ciała. To z kolei przyda się w przyszłości, przy wdrażaniu kolejnych zdrowych nawyków w życiu.

Każdy rodzic chyba wie, że warto wpoić dziecku dobre nawyki, a ich stosowanie może okazać się przydatne w dorosłym życiu. Jak jednak zdobyć zainteresowanie dziecka czymś, co z pozoru jest nudnym obowiązkiem? Zdrowe przyzwyczajenia warto wyrobić u dziecka jak najszybciej! Jeżeli jeszcze ich nie stosujecie, te nawyki warto wdrożyć jak najszybciej! 

1. Systematyczna nauka

Polega na codziennym poświęcaniu czasu na naukę i regularne powtarzanie materiału, co pomaga dziecku zachować informacje i rozwijać umiejętności uczenia się. Uczenie się systematycznie mniejszych partii materiału jest łatwiejsze, a dziecko pozostaje dzięki temu zmotywowane do nauki. Łatwiej jest codziennie nauczyć się nowej partii 10 angielskich słówek, niż na dzień przed sprawdzianem wkuwać całą, długą listę. 

2. Wystarczająca ilość snu

Przedszkolaki w wieku 3-5 lat potrzebują około 10-13 godzin snu na dobę, natomiast starsze dzieci do 13 roku życia powinny spać od 9 do 11 godzin na dobę. Wystarczająca ilość snu jest niezbędna dla zdrowia i dobrego funkcjonowania dziecka. Sen pomaga w regeneracji ciała i umysłu oraz wspomaga uczenie się i zapamiętywanie. Dobrze jest wyrobić z dzieckiem rutynę zasypiania w określonych godzinach. Na przykład od godziny 18 wieczorem zaczynacie wieczorną toaletę, później bajka na dobranoc i trzymacie się zasady, że o 19 dziecko powinno już zasnąć. 

3. Zdrowe odżywianie

Nawyki żywieniowe warto wyrabiać u dziecka już od najmłodszych lat. Dzieci powinny spożywać zdrowe, domowe posiłki, a rodzice powinni pilnować, by dziecko nie jadło zbyt wielu fast foodów i niezdrowych przekąsek. Tymi sposobami możesz pozytywnie wpłynąć na budowanie nawyku zdrowego odżywiania u dziecka, który zaowocuje w przyszłości. Spożywanie zróżnicowanych i pełnowartościowych produktów jest ważne dla rozwoju i zdrowia dziecka. Zdrowe posiłki dostarczają dziecku energii i witamin oraz przeciwdziałają otyłości!

4. Codzienna higiena

Codzienna higiena, taka jak mycie rąk i zębów, jest niezbędna dla utrzymania zdrowia i dobrej formy. Każdy dorosły wie, że należy dbać o higienę codziennie, dlatego, nawet gdy dziecko nie ma ochoty myć zębów i staje się niecierpliwe podczas kąpieli, przypominaj mu, że o ciało warto dbać, ponieważ mamy jedno na całe życie! Aby uchronić dziecko przed zarazkami, przypominaj też często, aby po przyjściu do domu zawsze myć ręce i również to rób!

5. Ruch i zabawa na świeżym powietrzu

Regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu pomaga dzieciom budować ich koordynację, siłę i wytrzymałość, a także wspiera zdrowie wciąż rosnącego ciała. Kontakt z naturą i ruch na świeżym powietrzu pomaga dzieciom zrelaksować się, oderwać od codziennych obowiązków i zresetować swoje umysły. Poza tym, zabawy na świeżym powietrzu są okazją do nawiązywania relacji z innymi dziećmi i rozwijania umiejętności społecznych, co w dzisiejszym zdigitalizowanym świecie jest niezwykle istotne! 

6. Mądre wykorzystanie czasu przed ekranem

Urządzenia mobilne to zarówno błogosławieństwo XXl wieku, jak i jego przekleństwo. Na urządzeniach najczęściej wykonujemy prace biurowe i zadania domowe, oglądamy filmy i seriale, słuchamy podcastów, czytamy e-booki, uczymy się języków obcych, gramy w gry i korzystamy z mediów społecznościowych. Niestety, czasami po prostu bezmyślnie gapimy się w ekran i marnujemy czas… Zachęcaj pociechę do mądrego, aktywnego wykorzystywania czasu przed ekranem, które stanie się pożytecznym nawykiem. Pomogą Wam w tym aplikacje i programy dla dzieci. Wypróbujcie je koniecznie! 

7. Czytane książek od wczesnego dzieciństwa

Warto czytać dzieciom od jak najmłodszego wieku, a nawet jeszcze przed narodzinami. Czytanie książek rozwija wyobraźnię i zdolność kreatywnego myślenia. Przeczytanie dziecku jednego opowiadania lub książeczki dziennie zbuduje dobry nawyk regularnego czytania, który dziecko będzie mogło samodzielnie kontynuwać w przyszłości.

Oto kilka przykładów gier i zabaw, które pomogą rozwijać pozytywne nawyki u dzieci

• Gry sportowe i zespołowe, takie jak piłka nożna, czy koszykówka, które pozwalają rozwijać zdrowie fizyczne i umiejętności sportowe. Dodatkowo zabawy ruchowe na świeżym powietrzu takie jak bieganie, skakanie, czy przeciąganie liny pomagają rozwijać koordynację i siłę fizyczną. 
• Książka „Gry i zabawy mindfulness” – zawierająca 50 ćwiczeń, aby być uważnym, poprawić koncentrację i kochać siebie bardziej. 
• Gra edukacyjna Kraina Nawyków –  rewelacyjne rozwiązanie dla każdego, kto chce efektywnie zarządzać swoim lenistwem oraz szybko i skutecznie wyrobić w sobie nawyki, ułatwiające codzienne funkcjonowanie. Super propozycja dla całej rodziny! 

Czy podobał Ci się ten artykuł? 

Co sądzisz o sile zdrowych nawyków? Czy uważasz, że wykształcenie dobrych nawyków to jedno z wyzwań, które warto, abyście podjęli w Waszym domu? Podziel się z nami swoją opinią dotyczącą pracy z nawykami u dziecka i zostaw swój komentarz w sekcji poniżej. Zacznij z dzieckiem naukę zdrowszego, nowego zachowania już dziś! Nowego nawyku nie wdrożycie w ciągu jednego dnia, ale dzięki systematyczności, z pewnością uda Wam się osiągnąć założone cele!