Scrolltop arrow icon
CTA background
Zapewnij swojemu dziecku lepszy start dzięki wczesnej nauce angielskiego
App store App store
Udostępnij
X share icon
30.07.2024
Time icon 7 min

Dlaczego dziecko się jąka? Jak pomóc mu mówić płynnie

Spis treści

Jąkanie to zaburzenie mowy, które może objawiać się powtarzaniem dźwięków, przedłużaniem sylab lub blokowaniem mowy. Problem ten jest dość powszechny wśród dzieci i może mieć różne przyczyny. Wiele dzieci wyrasta z jąkania, jednak niektóre mogą potrzebować dodatkowego wsparcia, aby poprawić płynność mowy. W tym artykule przedstawimy sprawdzone metody, które pomogą dziecku mówić płynnie, bez jąkania.

Jąkanie może być wywołane przez czynniki genetyczne, brać się ze środowiska rodzinnego lub lęku przed mówieniem. W artykule omówimy, jak każdy z tych elementów może wpływać na rozwój zaburzeń mowy u dziecka i jak można je zminimalizować. Dowiedz się więcej o tym, jak wesprzeć dziecko w pokonywaniu trudności związanych z jąkaniem.

Rodzaje jąkania u dzieci 

Jąkanie u dzieci można podzielić na trzy główne rodzaje: jąkanie kloniczne, jąkanie toniczne oraz jąkanie kloniczno-toniczne. Każdy z tych typów charakteryzuje się innymi objawami i może pojawiać się w różnym wieku oraz kontekście rozwojowym.

  • Jąkanie kloniczne charakteryzuje się powtarzaniem pojedynczych dźwięków, sylab lub słów. Jest to najbardziej powszechny rodzaj jąkania u dzieci. Dziecko powtarza dźwięki lub sylaby, co może brzmieć jak „k-k-k-kot” lub „ko-ko-ko-kot”. Powtarzanie to jest zwykle rytmiczne i może obejmować kilka powtórzeń na jednym dźwięku lub sylabie. Takie jąkanie najczęściej pojawia się między 2 a 5 rokiem życia, kiedy dziecko intensywnie rozwija swoje umiejętności językowe i słowne.
  • Jąkanie toniczne objawia się przedłużaniem dźwięków oraz blokowaniem mowy. Dziecko może mieć trudności z wydobyciem dźwięku, co prowadzi do chwilowych przerw w mowie. Dziecko przedłuża dźwięki, co może brzmieć jak „k—-ot”. Często pojawiają się także blokady mowy, podczas których dziecko nie jest w stanie wydać żadnego dźwięku, co może trwać kilka sekund. Jąkanie toniczne pojawia się nieco później niż jąkanie kloniczne, zazwyczaj w wieku przedszkolnym, ale może także wystąpić u starszych dzieci, które zaczynają doświadczać bardziej skomplikowanych sytuacji komunikacyjnych.
  • Jąkanie kloniczno-toniczne jest mieszanką dwóch wcześniej opisanych rodzajów jąkania. Dziecko może zarówno powtarzać dźwięki i sylaby, jak i przedłużać dźwięki oraz doświadczać blokad mowy. Objawy jąkania kloniczno-tonicznego mogą obejmować zarówno rytmiczne powtarzanie dźwięków, jak i przedłużanie dźwięków oraz blokady mowy. Może to brzmieć jak „k-k-k—ot” lub „ko—ko—kot”. Taki typ jąkania może pojawić się w dowolnym wieku dziecięcym, jednak najczęściej jest obserwowany u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, które już wcześniej miały problemy z powtarzaniem dźwięków i blokadą mowy.

Najczęstsze przyczyny jąkania u dzieci  

Przyczyny jąkania mają różnorodne podłoże, m.in. genetyczne, psychologiczne, neurologiczne, behawioralne, czy lingwistyczne. Każda z tych kategorii obejmuje różne czynniki, które mogą wpływać na rozwój zaburzeń mowy u dzieci. Zweryfikujmy je.

  1. Przyczyny genetyczne. Jąkanie może mieć podłoże genetyczne, co oznacza, że skłonność do tego zaburzenia mowy może być dziedziczona z pokolenia na pokolenie. Dziecko, którego rodzice lub dziadkowie również jąkali się w dzieciństwie, ma większe ryzyko, że i u niego pojawi się jąkanie. Ponadto, badania przeprowadzone przez amerykańskich naukowców wykazały, że geny mogą wpływać na rozwój i funkcjonowanie obszarów mózgu odpowiedzialnych za mowę.
  2. Przyczyny psychologiczne. Stres, lęk oraz emocjonalne napięcie mogą wywoływać lub nasilać jąkanie u dzieci. Dziecko, które doświadcza silnego stresu w przedszkolu lub szkole, może zacząć jąkać się, szczególnie w sytuacjach wymagających publicznego mówienia. Lęk przed mówieniem, wynikający z wcześniejszych negatywnych doświadczeń, może prowadzić do nasilenia objawów jąkania. Również emocjonalne napięcie spowodowane problemami w domu, takimi jak konflikty rodziców, może wpływać na przyszłą płynność mowy dziecka.
  3. Przyczyny neurologiczne. Zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu, które wpływają na procesy związane z mową, mogą być przyczyną jąkania. Nieprawidłowe funkcjonowanie obszarów mózgu odpowiedzialnych za koordynację mowy podobnie jak uszkodzenia mózgu spowodowane urazami lub infekcjami mogą wpływać na zdolność dziecka do płynnego mówienia. Również zaburzenia neurologiczne, takie jak epilepsja, mogą wywoływać jąkanie.
  4. Przyczyny behawioralne. Jąkanie może być również wynikiem nabytych nawyków mówienia lub nieprawidłowych wzorców komunikacyjnych. Dziecko, które naśladuje jąkanie u innych osób w swoim otoczeniu, może zacząć powtarzać ten wzorzec mowy. Ponadto, rodzice, którzy nadmiernie reagują na drobne, naturalne na początkowym etapie nauki mówienia, potknięcia dziecka, mogą nieświadomie stresować dziecko i wzmacniać jąkanie.
  5. Przyczyny lingwistyczne. Także trudności językowe związane z rozwojem mowy i języka mogą przyczyniać się do jąkania. Dzieci, które mają problemy z szybkim przetwarzaniem i formułowaniem złożonych zdań oraz dzieci z opóźnionym rozwojem językowym mogą jąkać się podczas prób wyrażenia swoich myśli.

Jak pomóc dziecku przestać się jąkać? 

Wczesna identyfikacja i ocena stopnia jąkania u dziecka jest kluczowym krokiem w procesie pokonania tego zaburzenia. Poprawna diagnoza pozwala na zrozumienie specyfiki jąkania, jego nasilenia oraz przyczyn, co jest niezbędne do opracowania skutecznego planu terapeutycznego.

Logopeda, poprzez wywiad z rodzicami i obserwację dziecka, identyfikuje rodzaj jąkania oraz potencjalne czynniki je wywołujące. Dokładna ocena pozwala również na wykluczenie innych zaburzeń mowy, które mogą wymagać odmiennego podejścia terapeutycznego.

Dzięki właściwej diagnostyce możliwe jest dostosowanie terapii jąkania u dzieci do indywidualnych potrzeb pociechy, co zwiększa szanse na poprawę płynności mowy. Skuteczne sposoby pomocy dziecku mogą obejmować m.in. techniki relaksacyjne, strategie zarządzania mową, rozwój językowy, wsparcie rodziny oraz wczesną interwencję.

Stosujcie techniki relaksacyjne i oddechowe

Techniki relaksacyjne i oddechowe mogą znacząco wspierać dziecko w pokonywaniu problemu jąkania. Ćwiczenia oddechowe, takie jak głębokie oddychanie przeponowe, pomagają dziecku zapanować nad napięciem i stresem, które mogą nasilać objawy jąkania.

Proste techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy wizualizacja, mogą również pomóc dziecku w osiągnięciu stanu spokoju przed mówieniem. Przykładem może być regularne wykonywanie ćwiczeń, w których dziecko wyobraża sobie, że jest na plaży i oddycha spokojnie, słuchając fal.

Ważne jest, aby te techniki były wprowadzane stopniowo i regularnie, aby dziecko mogło się do nich przyzwyczaić i korzystać z nich w sytuacjach stresowych. Rodzice mogą również uczestniczyć w tych ćwiczeniach, co pomoże dziecku poczuć się bardziej komfortowo. Relaksacja i kontrola oddechu mogą stać się codzienną rutyną, która wspiera płynność mowy.

Wypróbujcie strategie zarządzania mową

Strategie zarządzania mową obejmują techniki, które pomagają dziecku kontrolować tempo i rytm mowy, co może zmniejszyć częstotliwość jąkania. Jedną z takich strategii jest metoda stopniowego zwalniania mowy, gdzie dziecko uczy się mówić wolniej i bardziej wyraźnie.

Inna technika to „przedłużanie dźwięków”, gdzie dziecko ćwiczy wydłużanie pierwszych dźwięków słów, co pomaga w utrzymaniu płynności mowy. Rodzice mogą tworzyć sytuacje do ćwiczeń, np. czytając razem z dzieckiem książki na głos i zachęcając je do mówienia w spokojnym tempie.

Wprowadzenie krótkich przerw między słowami również może pomóc dziecku w zapanowaniu nad jąkaniem. Ważne jest, aby te strategie były stosowane konsekwentnie i w różnych kontekstach komunikacyjnych. Regularne ćwiczenia i cierpliwość mogą przynieść znaczną poprawę w płynności mowy dziecka.

Wspieraj rozwój językowy dziecka

Umożliwienie dziecku kontaktu z różnorodnymi formami języka, takimi jak czytanie, słuchanie opowiadań i uczestniczenie w rozmowach, pomaga w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych.

Dwujęzyczność może być dodatkowym atutem, ponieważ uczy dziecko różnych wzorców komunikacji słownej i może przeciwdziałać jąkaniu. Dziecko, które uczy się dwóch języków, ćwiczy różne struktury sylab i może osiągnąć płynność w jednym z języków, co pozytywnie wpłynie na jego mowę ogólnie.

Przykładem może być nauka angielskiego i polskiego, gdzie różnice w fonetyce i gramatyce pomagają dziecku rozwijać elastyczność mowy. Regularne czytanie dwujęzycznych książek i uczestnictwo w zajęciach językowych może wspierać rozwój językowy dziecka. Ważne jest, aby zachęcać dziecko do korzystania z obu języków w codziennych sytuacjach, co pomoże w budowaniu pewności siebie w mówieniu.

Wspierajcie się całą rodziną

Dziecko, które czuje się zrozumiane i wspierane przez swoich bliskich, ma większą pewność siebie i motywację do pracy nad swoją mową. Rodzina może wprowadzać rutynowe ćwiczenia mowy, wspólnie uczestniczyć w terapii logopedycznej i zachęcać dziecko do swobodnego wyrażania się bez obawy przed krytyką.

Przykładem może być codzienne wieczorne czytanie na głos, gdzie każdy członek rodziny ma swoją rolę i wspiera dziecko w płynnej komunikacji. Wsparcie emocjonalne, takie jak cierpliwość i pozytywne wzmocnienie, odgrywa kluczową rolę w procesie terapeutycznym.

Regularne rozmowy i aktywne słuchanie pomagają dziecku poczuć się ważnym i akceptowanym, co zmniejsza lęk przed mówieniem. Cała rodzina powinna angażować się w tworzenie spokojnej i wspierającej atmosfery, która sprzyja rozwojowi płynności mowy.

Wczesna konsultacja z logopedą ma znaczenie

Wczesna konsultacja z logopedą ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia jąkania u dzieci. Im wcześniej problem zostanie zidentyfikowany i oceniony przez specjalistę, tym większe są szanse na skuteczną terapię i poprawę płynności mowy.

Logopeda przeprowadza szczegółową diagnozę, oceniając zarówno fizyczne, jak i emocjonalne aspekty jąkania, co pozwala na opracowanie indywidualnego planu terapeutycznego. Przykładem może być wprowadzenie ćwiczeń mowy dostosowanych do specyficznych potrzeb dziecka oraz regularne sesje terapeutyczne.

Wczesna interwencja może również zapobiec rozwojowi wtórnych problemów, takich jak lęk przed mówieniem i niska samoocena. Logopeda współpracuje nie tylko z dzieckiem, ale też z rodzicami, udzielając im wskazówek, jak wspierać dziecko w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Dzięki wczesnej konsultacji możliwe jest szybkie i skuteczne działanie, które przynosi pozytywne efekty w krótkim czasie.

Testujcie różne techniki i stosujcie podejście wielodyscyplinarne

Każde dziecko jest inne, dlatego ważne jest, aby wypróbować różne metody i znaleźć te, które najlepiej odpowiadają jego potrzebom. Logopeda może zalecić techniki takie jak ćwiczenia oddechowe, strategie zarządzania mową, oraz terapie behawioralne i psychologiczne.

Przykładem może być połączenie technik relaksacyjnych z terapią poznawczo-behawioralną, co pozwala na holistyczne podejście do problemu jąkania. Włączenie specjalistów z różnych dziedzin, takich jak psychologowie, pedagodzy i terapeuci zajęciowi pozwoli na szybsze osiąganie pozytywnych rezultatów u jąkających się dzieci.

4 etapy prawidłowego rozwoju mowy u dziecka 

Prawidłowy rozwój mowy u dziecka przebiega w kilku etapach, z których każdy charakteryzuje się pojawianiem się nowych umiejętności.

Pierwszy etap to okres melodii (0-1 rok życia), w którym dziecko zaczyna wydawać dźwięki, gaworzyć oraz naśladować intonację mowy dorosłych. W tym czasie niemowlę uczy się rozpoznawać głosy i zaczyna tworzyć proste sylaby, co jest podstawą do późniejszego rozwinięcia umiejętności językowych.

Drugi etap to okres wyrazu (1-2 rok życia), kiedy dziecko zaczyna używać pierwszych słów. Maluchy w tym wieku potrafią już nazywać przedmioty i osoby z najbliższego otoczenia, a ich słownictwo gwałtownie się rozwija.

Kolejny etap to okres zdania (2-3 rok życia), w którym dziecko zaczyna łączyć słowa w proste zdania. Na tym etapie dzieci zaczynają formułować krótkie, kilkuzdaniowe wypowiedzi, co pozwala im na bardziej skuteczną komunikację z otoczeniem.

Ostatni etap to okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 rok życia), podczas którego dziecko doskonali swoje umiejętności językowe, używając złożonych zdań i rozwijając gramatykę oraz słownictwo. W tym czasie dzieci często bawią się słowami, eksperymentują z nowymi wyrażeniami i intensywnie rozwijają zdolności narracyjne. Każdy z tych etapów jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju mowy i komunikacji u dziecka.

Lekcje angielskiego online w Novakid, nastawione na mówienie po angielsku z nauczycielem native speakerem, skutecznie przeciwdziałają jąkaniu u dzieci. Dziecko rozwija umiejętność mówienia po angielsku bezstresowo, w swobodnej atmosferze, poprzez naukę w formie zabawy.

Interaktywne lekcje, pełne gier i ciekawych aktywności, angażują dzieci, dzięki czemu uczą się mówić płynnie i z pewnością siebie. Nauczyciele native speakerzy wspierają dzieci w pokonywaniu barier językowych, co pomaga im w rozwijaniu płynności mowy nie tylko w języku angielskim, ale również w języku ojczystym.

Taka forma nauki jest szczególnie skuteczna dla przedszkolaków, którzy uczą się poprzez zabawę i naśladownictwo, co pozytywnie wpływa na ich rozwój językowy. Wspólne ćwiczenia z nauczycielem pozwalają dziecku na systematyczne doskonalenie mowy, co może zmniejszyć objawy jąkania. Wypróbuj koniecznie program nauki angielskiego dla przedszkolaków w Novakid.

Oceń ten post

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA i obowiązują Zasady ochrony prywatności Google i Warunki korzystania z usługi

Redactor's choice
Wychowanie dziecka
You might also like
Edukacja dziecka
31.12.2021
Time icon 10 min
Sylwester w Anglii
Prezenty dla dzieci
Wybierz język
Down arrow icon
Argentina Brazil Chile Czech Republic Denmark Finland France Germany Global English Global العربية Greece Hungary India Indonesia Israel Italy Japan Malaysia Netherlands Norway Poland Portugal Romania Russia Slovakia South Korea Spain Sweden Turkey
Cookie icon
Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Korzystając z naszej strony internetowej wyrażasz zgodę na zapisywanie plików cookies w Twojej przeglądarce.