Czas Present Perfect Continuous: wszystko co musisz wiedzieć

Present Perfect Continuous, nazywany jest też czasem teraźniejszym dokonanym ciągłym. Zalicza się do 1 z 4 czasów teraźniejszych w języku angielskim. Konstrukcja Present Perfect Continuous lub inaczej Present Perfect Progressive, łączy część dokonanego aspektu progresywnego z czasem teraźniejszym.

Czas Present Perfect Continuous w języku angielskim składa się z elementu czasu teraźniejszego w postaci czasownika posiłkowego „have”, imiesłowu czasu przeszłego „be” w formie „been” i imiesłowu czasu teraźniejszego głównego czasownika i końcówki -ing.

W zdaniach w czasie Present Perfect Continuous działania nadal trwają, ale skupiamy się na ich części przeszłej, dlatego mówimy tu o aspekcie dokonanym. W przeciwieństwie do Present Perfect Simple, Present Perfect Continuous skupia się na trwaniu czynności i procesie, a nie tylko na rezultacie tej czynności.

Present Perfect Continuous używamy do opisania czynności, która rozpoczęła się w przeszłości i trwała przez pewien okres czasu aż do chwili obecnej lub została niedawno zakończona, ale jej skutki są nadal widoczne lub odczuwalne. Ten czas podkreśla trwającą naturę czynności i jej ciągłość.

W Present Perfect Continuous nie koncentrujemy się na dokładnym momencie, kiedy czynność się zaczęła, ale raczej na jej trwaniu i tym, jak długo miała miejsce. Użycie tego czasu pozwala nam podkreślić intensywność, trwanie lub często powtarzający się charakter danej czynności w związku z teraźniejszością.

Czas Present Perfect Continuous możemy stosować, gdy:

1. Opisujemy trwające akcje, np. „She has been reading a book for two hours.”
2. Wyrażamy trwający stan lub działanie, które ma związek z teraźniejszością, np. „They have been living in London since 2010.”
3. Opisujemy czas trwania, w którym akcja jest nadal aktualna, np. „I have been working here for three years.”
4. Wyrażamy irytację lub niezadowolenie z powodu trwającej akcji, np. „He has been playing video games all day!”
5. Opisujemy akcje, które rozpoczęły się w przeszłości, trwają do chwili obecnej i mogą mieć wpływ na przyszłość, np. „She has been studying Spanish and will be able to communicate during her trip to Spain.”

Budowa czasu Present Perfect Continuous polega na użyciu w zdaniu podmiotu + have/has w zależności od osoby + been + czasownika z końcówką -ing.

Present Perfect Continuous jest czasem złożonym, który składa się z operatora „have been” (w trzeciej osobie liczby pojedynczej „has been”) oraz czasownika z końcówką -ing. Czas Present Perfect Continuous nie wymaga znajomości drugiej czy trzeciej formy czasownika.

Schemat budowy zdania w Present Perfect Continuous wygląda następująco:

Podmiot + have/has + been + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania (dopełnienie). 

Opisany schemat zdania w Present Perfect odnosi się do zdań twierdzących. 

Uwaga: Pamiętaj, że w codziennej komunikacji rzadko stosuje się długą formę np. „I have been”, a bardziej naturalna jest forma skrócona – „I’ve been”, „She’s been” itd.

Przykłady zdań twierdzących

Poniżej zaprezentowano przykłady zdań twierdzących w czasie Present Perfect Continuous, z podziałem na osoby. 

• I/You/We/They have (we’ve, you’ve, they’ve) been waiting for an hour.
• He/She/It has (he’s, she’s, it’s) been dancing all day.

W czasie Present Perfect Continuous pojawiają się charakterystyczne wyrażenia, które pomagają w precyzyjnym wyrażaniu trwającej czynności lub działania. Te wyrażenia są przydatne przy konstruowaniu poprawnych zdań w czasie Present Perfect Continuous i są identyfikowane jako określniki czasu Present Perfect Continuous.

• For: używane do określenia czasu trwania czynności. Przykład: „I have been working for six hours.”
• Since: używane do określenia punktu w przeszłości, od którego czynność trwa do teraz. przykład: „He has been living here since 2018.”
• All day/week/month: używane do określenia długiego czasu trwania czynności. Przykład: „We have been traveling all month.”
• Lately/Recently: używane do opisywania czynności, które miały miejsce w niedalekiej przeszłości. Przykład: „She has been feeling unwell lately.”
• Just: używane do wskazania, że czynność została zakończona niedawno. Przykład: „I have just been cooking.”
• Non-stop: używane do opisania ciągłej i nieprzerwanej czynności. Przykład: „They have been working non-stop.”
• While: używane do opisania czynności, która trwała przez określony czas podczas innego wydarzenia. Przykład: „I have been studying while she was sleeping.”
• Up until now: używane do wskazania, że czynność trwała do teraz.  Przykład: „I have been learning English up until now.”

Pytania w Present Perfect Continuous tworzymy poprzez zamianę miejscami podmiotu i operatora pomocniczego „have” (lub „has” dla trzeciej osoby liczby pojedynczej), a następnie dodanie formy „been” i czasownika z końcówką -ing.

Schemat budowy pytania w Present Perfect Continuous wygląda następująco:

Have/Has + podmiot + been + czasownik (-ing) + reszta zdania (dopełnienie)?

Przykłady zdań pytających

• „Have you been studying for the exam all day?” (Czy uczyłeś się do egzaminu cały dzień?)
• „Has she been working in this company for five years? ” (Czy ona pracuje w tej firmie od pięciu lat?)
• „Have they been living in London since 2018?” (Czy oni mieszkają w Londynie od 2018 roku?)

Przeczenia w Present Perfect Continuous tworzymy przez dodanie słowa „not” po operatorze pomocniczym „have” (lub „has” dla trzeciej osoby liczby pojedynczej). Schemat budowy pytania w Present Perfect Continuous wygląda następująco:

Podmiot + have/has + not + been + czasownik (-ing) + reszta zdania (dopełnienie). 

Przykłady zdań przeczących

• „I have not been reading this book for two hours.” (Nie czytam tej książki od dwóch godzin.)
• „She has not been living in this city for long.” (Ona nie mieszka w tym mieście od dawna.)
• „We have not been playing football since morning.” (Nie gramy w piłkę nożną od rana.)

Present Perfect Simple różni się od czasu Present Perfect Continuous, mimo że oba czasy są używane w języku angielskim do mówienia o przeszłych czynnościach lub wydarzeniach w powiązaniu z teraźniejszością. Przedstawione czasy mają jednak różne zastosowania i implikacje. 

Present Perfect Simple jest używany do mówienia o rzeczach, które wydarzyły się w przeszłości, ale mają związek z teraźniejszością. Jest często używany z przysłówkami czasu, które wskazują długość czasu, takimi jak „for” lub „since”.

Present Perfect Continuous jest używany do mówienia o czynnościach, które miały miejsce przez pewien czas i nadal trwają. Jest często używany z przysłówkami czasu, które wskazują czas trwania, takimi jak „cały dzień”, „przez ostatnie kilka tygodni” lub „od zeszłego roku”.

Najlepszym sposobem na naukę czasu Present Perfect Continuous jest regularne ćwiczenie konstrukcji tego czasu, czytanie i pisanie zdań, a także słuchanie dialogów, w których ten czas jest używany. Czasy w języku angielskim najlepiej opanować dzięki regularnym powtórkom i praktycznym ćwiczeniom gramatycznym. 

Ćwiczenia z Present Perfect Continuous

Na koniec przygotowaliśmy ćwiczenia do samodzielnego wykonania. Pamiętaj, że ich celem jest praktyka i lepsze zapamiętanie czasu Present Perfect Continuous. Wykonuj ćwiczenia, dopóki nowa wiedza nie stanie się naturalna i łatwa do użycia w każdej chwili! Na końcu sprawdź, czy Twoje rozwiązania były prawidłowe.